Galiya İbragimova | Konuk Yazar , Abhazya haberleri

GALİYA İBRAGİMOVA “NATO, KARADENİZE GİRİYOR. ATLANTİK İTTİFAKI KIRIM KONUSUNDA RUSYA’YA BASKI UYGULAYACAK MI?”

04/12/2020. Moskova. 03 Aralık 2020. RIA Novosti. Galiya İbragimova. Foto: Daniel Mihailescu. Çeviri: Fatih Atan. (Atanba - Тванба). Joe Biden'ın Beyaz Saray'a taşınmasıyla Kuzey Atlantik İttifakı reformlara başladı. Bir gün önce sona eren zirvede, dışişleri bakanları örgütün temel ilkelerini gözden geçirerek çalışmalarını yeniden yapılandırdı. Yalnızca ana sorunlar aynı olarak kaldı - Rusya ve Çin. RIA Novosti, NATO'nun “Rus tehdidini” nasıl kontrol altına alacağını sorguladı.

NATO’yu krizlere uyarlamak

Jens Stoltenberg, dışişleri bakanlarıyla yapıkan video görüşmesi için büyük bir özenle hazırlandı. Bakanlar toplantısı, yılın başında yapılması planlanan yıllık zirveden önceki son toplantıdır. Önceden bir gündem geliştirmek ve biriken konuları tartışmak, katılımcıların öngörülemez davranışlarına karşı sigorta anlamına geliyor. Çünkü, daha önceki toplantılarda örnekleri bulunuyor..

Örneğin, geçen yılki toplantının arifesinde Emmanuel Macron "NATO'nun beyin ölümü yaşadığını" söyledi. Bu söz, tartışmanın tonunu belirledi ve tüm planları karıştırdı. İttifak üyeleri, Fransız lidere ve birbirlerine blok içinde her şeyin yolunda olduğunu kanıtlamak için hep birlikte yarıştılar.

Donald Trump, transatlantik dayanışmanın ana şüphecisi olarak kaldı. İttifakın Rusya, Çin ve İran'ı kontrol altına almadaki önemi hakkındaki tartışmalara yanıt olarak, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı önce savunma katkılarının artırılmasını talep etti. Esasen Amerika'nın askeri potansiyeli nedeniyle dış zorluklara karşı mücadelenin mantıksız olduğunu düşünüyordu.

Joe Biden yaklaşan zirvede Amerika Birleşik Devletleri'ni temsil edecek ve NATO genel sekreteri eski "normalliğe" dönüşmesini bekliyor. Stoltenberg’e göre bu gelişmeyle birlikte, Amerikalıların blok üyeleriyle olan askeri-politik ittifakın önemini yeniden onaylayacağı anlamına geliyor.

NATO Genel Sekreteri, ikna edici olmak için, zirveden önce, kuruluş içinde var olan sorunları çözmek, bunları ortadan kaldırmak için yollar sunmak ve önümüzdeki on yıl içerisinde ki görevlerin ana hatlarını belirlemek için analistlere danıştı. Araştırma çalışması, "NATO-2030" başlıklı bir raporda resmileştirildi.

Dışişleri Bakanlarına bağlı uzmanlar aracılığı ile hesaplamaları ve bunların düzeltilmesi çalışmasını üstlendi. Fransa dahil toplantıya katılanların tamamı, ittifakın "beyin ölümü" ile tehdit edilmediğini, ancak reformların gerçekleştirilmesine müdahale etmeyeceklerini kabul ettiler.

Belgede, "Savunma ittifakını yeni uluslararası duruma uyarlamak önemlidir. Kriz durumlarında, NATO, temel ilkelerin ihlaliyle dolu olsa bile, derhal ve birlikte hareket etmelidir." Bilgisine yer verilmektedir.

Raporun yazarlarının gözden geçirmeyi önerdikleri en önemli şey veto hakkının kullanımı olarak ortaya çıkıyor: Veto hakkı, şu anda tüm NATO üyeleri tarafından eşit biçimde yararlanılmaktadır. Araştırmacılar, "Eğer, oybirliğiyle alınacak olan kararlarda sınırlama olursa, ittifak içindeki gerginlikler azalır." Açıklamasında bulunuyor.

Bakanların tümü bu raporda yapılan açıklamalara destek vermedi, ancak fikirler yenilikçi olarak kabul edildi.

Ve yine "Moskova'nın eli"

Öte yandan, dış tehditlere ilişkin görüşlerinde, tüm katılımcılar hemfikir olarak bulunuyor: Rusya ve Çin, transatlantik ittifakının güvenliği için ciddi bir sorun olmaya devam ediyor.

Stoltenberg, "Moskova nükleer silahlanma gücünü modernize ediyor ve Uzak Kuzey'den Suriye ve Libya'ya kadar tüm bölgelere yeni füzeler konuşlandırıyor. Rusya'nın varlığı, Belarus ve Dağlık Karabağ'daki krizlerin sonuçlarına bağlı olarak olarak arttı" açıklamasında bulundu.

Raporu hazırlayan uzmanlar Genel Sekreter'e, "Kremlin eski Sovyet cumhuriyetleri üzerinde hegemonya arıyor ve onların egemenliklerini zayıflatıyor. NATO'nun, sürekli olarak saldırgan konumunda bulunan saldırgan Rusya ile rekabetin geri döneceği yeni ortama uyum sağlaması önemlidir" önerisinde bulunuyor.

"Rus tehdidini etkisiz hale getirme" çalışmaları şimdiden sürdürülüyor. Stoltenberg üyelere, bunun gerçekleştirildiğini kanıtlamak için NATO’nun Gürcistan ve Ukrayna ile işbirliği deneyimini anlattı. Her iki devlet de artık gelişmiş yeteneklere sahip ittifakın ortağı olarak bulunuyor. Bu ülkeler ile olan ilişkiler, Batı'nın teknoloji ve istihbaratına erişimini öngörüyor, ancak bloğa tam üyeliğe bağlı olmıyorlar.

Rusya'yı kontrol altına almak için ittifak Karadeniz'deki varlığını genişletmeyi amaçlıyor - bu, "Kırım'daki Rus askeri varlığının güçlendirilmesine" bir cevap. Ayrıntılar henüz açıklanmadı.

Rus yetkililer bu gelişmelere tepki gösterdi. Rusya Federasyon Konseyi'nin uluslararası işler komitesi başkanı Konstantin Kosachev, “Karadeniz bölgesi de dahil olmak üzere NATO'nun uygulamış olduğu eylemler, AGİT'in varlığını ve ruhunu öldürüyor. Güvenliğin bölünmezliği ilkesi reddedildi” açıklamasında bulundu.

Karadeniz’deki öncelikler

Rusya Uluslararası İlişkiler Konseyi Genel Müdürü Andrei Kortunov “NATO’nun ana görevi ABD başkanının değişmesine hazırlanmaktır. Blok, Biden’ın güçlenmeye yardım edeceğini ve Trump’ın yönetiminde ortaya çıkan sorunların ortadan kaldırılacağını umuyor. Ancak yeni Amerikan liderinin selefinin tüm mirasından vazgeçmesi pek olası değil. Muhtemelen tüm ittifak üyelerinin yüzde ikilik katkıda bulunması konusunda ısrar etmeye devam edecek. GSYİH'dan bloğun savunma kumbarasına olan talebinden vazgeçmeyecek” diyor.

Siyaset bilimci, Biden'in gelişinin NATO ile Rusya arasındaki gerilimi değiştirmeyeceğine inanıyor. Ancak, ona göre, Moskova'nın bir çok çeşitli uluslararası sorunlara karıştığı göz önüne alındığında, ittifak, oluşması gereken diyaloğu - en azından askeri düzeyde olmak üzere - görmezden gelemeyecek.

Kortunov, Rusya'nın Güney Kafkasya'daki artan etkisiyle NATO'nun gündeminde var olan Karadeniz sorunlarını şöyle açıklıyor: “Dağlık Karabağ'daki savaş ve Rus barış güçlerinin bölgeye konuşlandırılması ittifak tarafından pek fark edilmedi. Bu topraklar, NATO üyelerinin kendi çıkarları için bir bölge olarak gördükleri Karadeniz'e yakın bölgelerdir. Moskova'nın orada güçlenmesini potansiyel tehlike olarak görüyorlar. Dolayısıyla Karadeniz bölgesinin önceliğiyle ilgili açıklamalar bu gelişmelerden dolayı geliyor.”

Ancak uzman, Karadeniz'de NATO açısından tek risk faktörünün Rusya olmadığı konusunda emin. “NATO’nun, Karadeniz bölgesinde yer edinme planları, sadece Moskova'yı değil, Ankara’yı da hedefliyor" diye düşünüyor. Kortunov “İttifak üyeliğine rağmen, Türkiye'nin bir takım sorunlardaki konumu genel görüşten farklı bulunuyor. Recep Tayyip Erdoğan'ın Yunanistan, Fransa ve hatta Almanya ile ABD ile de çelişkileri bulunuyor. Ancak NATO, Türkiye'yi ittifaka geri döndürmek istiyor. Ayrıca, bir diğer amaç da Türkiye ile Rusya arasındaki yakınlaşmayı azaltmak” diyor.

NATO, Karadeniz’de ve Ukrayna’da pedala basarak gündemini sürdürecek. Uzman, aynı zamanda ittifakın ilişkilerdeki ana konusunun Rusya'nın Kırım'daki askeri varlığının artması olacağını söyledi. Kortunov "Yarımadada yeni tesislerin inşası, Kiev tarafından NATO’nun güvenliğine karşı bir başka tehdit olarak belirtiliyor. Ukraynalı yetkililer, Rus askeri sistemlerinin Kırım'a konuşlandırılmasının daha fazla dikkat gerektiren bir sorun olduğunda ısrar edecekler" diyerek bu gelişmeleri göz ardı etmiyor.

Hayal kurmalara veda edin

Gürcistan Halkla İlişkiler Üniversitesi'nde profesör olan Tornike Sharashenidze, Güney Osetya’da bulunan Rus ordusunun varlığına dikkat çekerek, ayrıca Tiflis’in, kesin olarak NATO'nun Karadeniz bölgesine dikkat etmesini destekleyecektir.

Sharashenidze, "Gürcistan’ın, orta vadede NATO'ya katılacağına dair herhangi bir hayali bulunmuyor. Her şeye rağmen blokla işbirliğini genişletmeye çalışıyor” dedi.

Uzman, Dağlık Karabağ'daki savaşın Rusya'nın Güney Kafkasya'daki konumunu güçlendirdiğini kabul ediyor. Ve ekliyor: "Ermenistan'ın bir müttefiki var - Rusya. Azerbaycan'ın Türkiye'si var. Aslında bu ülkeler arasında askeri bir ittifak oluştu. Gürcistan'ın böyle bir müttefiki yok, ona da, NATO'ya güvenmek kalıyor" diyor.

Uzman, tüm gelişmelere rağmen, NATO açısından ne Gürcistan ne de bir bütün olarak Karadeniz bölgesinin öncelikli sorunlar olmadığını söyledi. Şimdi NATO için esas olan Biden ile diyalog kurmaktır. Ve gelecek yılın başındaki zirve bunun ilk sınavı olacak.

Kaynak: https://ria.ru/20201203/nato-1587404988.html