Liliana Yakovleva

Türkiye’deki Abhazlar Anı Kitabı!

LİLİANA YAKOVLEVA “FATİH TVANBA, GEZİ SIRASINDA OLUP BİTENLER, ONU NEYİN HEYECANLANDIRDIĞI, NEYİN YENİ EYLEMLERE YOL AÇTIĞI HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİNİ BİR NOT DEFTERİNE BİRKAÇ SATIR OLARAK BIRAKTI!”

21/10/2023. Suhum. Abhazya Cumhuriyeti Gazetesi. 19 Ekim 2023. Liliana Yakovleva (Abhazya Cumhuriyeti Gazetesi Yayın Organı Genel Yayın Sorumlusu). Çeviri: Fatih Atan. (Atanba - Тванба). Abhazyam.com Genel Yayın Yönetmeni ve 1992 – 1993 Yılları arasında Kafkas – Abhazya Dayanışma Komitesi (KADK) üyeliği ve sekreterliği görevinde bulunan Fatih Atan (Atanba - Тванба) 28 Nisan – 23 Mayıs 1993 Tarihleri arasında Abhazya Kurtuluş Savaşı sırasında devlet başkanı Vladislav Ardzınba tarafından görevlendirilen Fenye Ayüdzba, Gojba Mirod, Ruşbey Smyr, Ersin Özel ve Muzaffer Yavuz’dan oluşan heyeti gezdirdi.

Fatih Atan, gezi sırasında oluşturduğu notlarını 2009 yılından “Türkiye’deki Abhazlar” adı altında Türkçe olarak yayınladı ve okurlarla buluşturdu. Kitap Eylül 2023’de Abhaz diline çevrilerek yayınlandı ve Abhazya’da okurlarla buluşturuldu. Kitapların tamamı dağıtım ve satış işlemlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla, Abhazya Cumhuriyeti Eğitim Bakanlığı’na bağışlandı.

Aşağıda, “Abhazya Cumhuriyeti Gazetesi” Genel Yayın Sorumlusu Lilliana Yakovleva tarafından Fatih Atan. (Atanba - Тванба) ve “Türkiye’deki Abhazlar” kitabı hakkında kaleme aldığı yazı bulunmaktadır.

*****    

“Türkiye’deki Abhazlar Kitabı – Nisan – Mayıs 1993 – Günler Belirtildiği gibi Geçti!”

Fatih Tvanba, yaşamış oldukları tüm anıları yazıya döküyor ve bunu büyük bir titizlikle kullanıyor. Bu süreç içerisinde yaşamış oldukları hakkında bir geleneği sürdürüyor; gezi sırasında olup bitenler, onu neyin heyecanlandırdığı, neyin yeni eylemlere veya kararlara yol açtığı hakkındaki düşüncelerini bir not defterine birkaç satır olarak bırakmak. Ve özellikle anılarını yazmış olduğu not defterini koruyor; sayfalarını karıştırmayı ya da sadece elinde tutmayı, uzak ve değerli anılara girmeyi seviyor.

Ve bizler de bunun hakkında konuşacağız. Ama önce Fatih Tvanba hakkında birkaç söz edelim. Kendisi 1955 doğumlu Türkiyeli bir Abhaz, eğitimli bir ekonomisttir, her zaman için Abhaz kökenlerinin bilincindedir ve tarihi Anavatanının yaşamına ilgi duymuştur. Uzmanlık alanında iki yıl Moskova'da çalıştı ve Rusça biliyor. Gürcistan tarafından, 14 Ağustos 1992'de Abhazya'ya karşı askeri operasyonlara başlatıldığında ve bu askeri operasyona karşı halkının Vatanseverlik Savaşı başladığında, tarihi Anavatanı korumak ve orada yaşayan kardeşlere yardım etmek amacıyla acilen harekete geçilmesi gerektiğini fark edenler arasında Fatih Tvanba da vardı. İstanbul'da Kafkas - Abhazya Dayanışma Komitesi'nin kurulmasına karar verildi. Ve Komite, savaşın başlamasından sonraki 10. günde 23 Ağustos'ta faaliyete geçti. Kardeş Abhaz halkının topraklarına karşı gerçekleştirilen askeri saldırıdan rahatsız olan, Abhazların yanı sıra Kuzey Kafkas halklarının temsilcilerinin de yer aldığı Komite'nin yönetiminde, Fatih Tvanba sekreterlik görevine seçildi. Fatih Tvanba, Tük basın – yayın organlarında, radyo ve televizyonunda yapmış olduğu konuşmalarda, 800 bine yakın Abhaz diasporasını, 8 milyonluk Kafkasyalı ve Türk halkını Gürcistan’ın Abhazya'da düzenlemiş olduğu askeri savaşı hakkında bilgilendirmelerde bulundu. Dönem içerisinde komitenin tamamı aktif bir çalışma yürüttü. Türkiye devlet yönetimi de buna olumlu yanıt verdi: Abhazya'ya insani yardım taşıyan bir gemi gönderildi.

Fatih Tvanba uzun yıllardır Antalya'da yaşıyor. 2007'den beri www.abhazyam.com adında Türkçe bir internet sayfası işletiyor. Burada, tarihi vatanında yayınlanan medyada ki Abhazya'daki yaşamla ilgili haberlerden söz ediyor.

Fatih Tvanba, özellikle değer verdiği o deftere 28 Nisan 1993'te notlar almaya başladı. O gün Fenye Ayüdzba, Ruşbey Smyr ve Mirod Gojba'dan oluşan bir grup Abhazya'dan Türkiye'ye geldi. Onlar Devlet Başkanı Vladislav Ardzınba tarafından sorumlu bir görevle bu ülkeye gönderildiler: Onların görevi, Abhaz Diasporasının en yüksek sayıdaki üyeleriyle görüşmek, onlara şu anda Abhazya'da sürmekte olan ve amacı onları topraklarından mahrum bırakmak olan haksız savaşı anlatmak idi. Ayrıca, Abhaz halkının kendi topraklarına, bağımsızlığına, diline, kimliğine ve aynı zamanda ülkesinden dışarıya çıkanların çocuklarının tarihi anavatanlarına dönmelerini teşvik etmek için konuşmak idi. Fatih Tvanba, Abhazya’da ki kurtuluş savaşına Abhaz Diasporasından katılan Ersin Özel ve Muzaffer Yavuz ile birlikte, Kafkas – Abhazya Dayanışma Komitesi tarafından görevlendirilerek, heyet üyelerine eşlik etmek ve gerekli etkinlikleri düzenlemelerine yardımcı olmak üzere atandı.

Bu grup bir ay boyunca Türkiye'nin Abhaz nüfusunun yoğun olarak yaşadığı şehir ve köylerini gezerek, İstanbul, Ankara, Adapazarı, Hendek, Düzce, Kayseri, Sivas, Eskişehir, Çorum, İnegöl, Bursa, İzmit ve daha birçok yerleşim yerlinde yaşayan Abhaz kökenli Türkiye Cumhur.yeti yurttaşlarıyla iletişim kurdu. Konuklar her yerde saygıyla dinlendiler, insanlar, Fenye Ayüdzba'nın her sözünü dinlediler, hemşerileri ile özel bir yaklaşım bulmayı başaran Mirod Gojba'ya farklı konuları ve birçok soruyu sordular, Ruşbey Smyr, vatansever şiirlerini okuyunca, ağladılar. İlk kez birçok Abhaz kökenli Türk vatandaşı, uzaktaki Anavatanlarıyla olan ilişkilerinin farkına vardı ve ona yardım etmek için harekete geçtiler. Büyükbaş hayvancılığın gelişmiş olduğu köylerde, gelirlerinin Abhazya'ya gönderilmesi için fabrikalara hayvan derileri bağışlanmaya başlandı ve çeşitli yardımlar da toplandı. İstanbul'da, Türkiye'nin şehir ve köylerinden alınan paraların daha sonra Abhazya'ya nakledilmesi amacıyla bir hesap açıldı.

Kafkas Savaşı Kurbanlarını Anma Günü olan 21 Mayıs'ta Abhazya elçilerinin Kefken'i ziyaret etmesi çok anlamlı, samimi ama bir o kadar da zordu. Burası, 19. yüzyılın ortalarında, Karadeniz sahilinde bulunan mağaralara sığınan Abhaz Muhacırların içerisinde yüzlerce insanın bulunduğu küçük teknelerin karaya çıktığı yer. Topraklarını terk eden birçok Abhaz'ın isimleri ve geliş tarihleri ​​mağaraların duvarlarında korunmaktadır. Yüzlerce ve binlerce kişi hayatta kalamadı ve orada toprağa verildiler. O gün Kefken'de toplananların hepsi denize çelenk bıraktı. Abhazya Cumhuriyeti'nin devlet bayrağı Kefken'in üzerinde dalgalandı.

Fatih Tvanba da 28 Nisan'dan itibaren tüm bu yazışmaları, her günün tüm olaylarını defterine yazdı, fotoğraflarla belgeledi. Ayrıca hangi ailelerin temsilcilerinin nerede yaşadığını, neler yaptıklarını, eğitim düzeylerini de notlarına kaydetti.

Notların yazarı tarihi ilgilendiren materyaller topladığını anlamıştı. Buna dayalı bir kitap yayınlama kararı kafasında olgunlaşmıştı. Ve 2009 yılında “Türkiye'deki Abhazlar” başlıklı bu kitap Türkçe olarak yayımlandı. Hemen sağlam bir okuyucu çevresi oluştu. Ancak, bu kitabın Abhaz dilinde yayınlanması fikri ve önerisi ortaya çıktı. Heyet gezisi kitabı, Abhazya'daki Vatanseverlik Savaşı dönemini, Vladislav Ardzınba'nın kararlarını anlattığı için anavatandaki okuyucular için de ilginç olacaktı. Ayrıca, Vladislav Ardzınba, ülkesi için bu kadar zor günler içerisinde, yabancı bir ülkede yaşayan yurttaşlarının geleceğini düşünüyordu.

Fatih Tvanba bu düşüncesini yaşama geçirdi. Tarihi anavatanında önemli bir tarih olan Abhazya Cumhuriyeti'nin Zaferi ve Bağımsızlığının 30. Yıldönümü için bir hediye sunmaya karar verdi. Abhaz dilinde yayınlanan kitap Türkiye'de Eylül 2023'te yayımlandı. Türkçeden Abhazcaya çevirisini ise aslen Aşağı Eşeralı olan ancak uzun yıllardır Türkiye'de yaşayan Aza Tvanba yaptı. Editörlüğünü ise “Abhaz Dili Araştırma Enstitüsü”nde (АбИГИ) çalışan olan Saida Khajimba yaptı. (Kitabın Türkiye’deki basımında destek olan Dönence Yayınları Sahibi Kemal Özdemir ve Abhaz – Fed Başkanı Murat Maharia’ya, Abhazya’ya ulaşımında destek olan Suhum Liman Yönetimine de ayrıca teşekkür ediyorum – Fatih Atan)

Fatih Tvanba, Kurtuluş Savaşı Zaferi 30 yıldönümü kutlama törenleri nedeniyle Abhazya'ya hediye verdi. Kitabın 500 nüshasını Abhazya'ya getirdi. Kitabı hediye ettiği kişiler ve kurumlar arasında АбИГИ Yöneticileri, bilim insanları, Eğitim Bakanlığı, Geriye Dönüş Komitesi, kütüphaneler, Apsnypress Haber Ajansı, “Abhazya Cumhuriyeti Gazetesi” ve “Apsnı” gazetelerinin yazı işleri ofisleri bulunmaktadır. Abhazya vatandaşları yurtdışındaki kardeşlerinin yaşamlarını anlatan bu kitaba çok önem verdiler.

Kitabın içeriğini okuyan herkes Fatih Tvanba'yı başarısından dolayı kutluyor ve yaratıcı başarılarının sürmesini diliyor.

Liliana Yakovleva”

https://gazeta-ra.info/obshchestvo/item/1272-kniga-napominanie-aprel-maj-1993-goda-tak-bylo-v-te-dni

www.abhazyam.com